Zgodnie z obowiązującą w Polsce ustawą Prawo o ruchu drogowym (z 20 czerwca 1997 r., Dz.U. nr 98, poz. 602) na terenie Polski pojazdami mechanicznymi może kierować osoba, która osiągnęła wymagany wiek (dla najpopularniejszych kategorii: A - motocykl i B - pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej nie przekraczającej 3,5 tony - 17 lat, niedługo zostanie to podwyższone do 18 lat), jest sprawna pod względem fizycznym i psychicznym, posiada wymagane umiejętności do kierowania w sposób nie zagrażający bezpieczeństwu ruchu drogowego oraz odpowiedni dokument, czyli prawo jazdy.Taka osoba musi wcześniej odbyć naukę jazdy odpowiednio przystosowanym pojazdem pod nadzorem instruktora i zdać egzamin państwowy. W Polsce prawo jazdy nie jest wymagane od osób kierujących rowerem, motorowerem lub pojazdem zaprzęgowym , jeżeli dana osoba ukończyła 18 lat, a także od osób prowadzących kolumny pieszych, jadących wierzchem lub pędzących zwierzęta. Szkolenia osób ubiegających się o prawo jazdy prowadzą wyłącznie wyspecjalizowane jednostki (szkoły jazdy), zatrudniające odpowiednio wyszkolonych instruktorów.
Egzaminy na prawo jazdy przeprowadzane mogą być wyłącznie w wojewódzkich ośrodkach ruchu drogowego. W Gdańsku jest to Wojewódzki Ośrodek Ruchu Drogowego na Oruni. W dwóch salach mieści się 15 stanowisk komputerowych dla kursantów.
Prawo jazdy "krok po kroku"Oto jakie czynności należy wykonać by otrzymać prawo jazdy:
- Należy wybrać szkołę jazdy i podjąć w niej zajęcia. Najlepiej porównać oferty co najmniej kilku szkół.
- Należy uczestniczyć w wykładach prowadzonych w szkole jazdy i zdać tzw. wewnętrzny egzamin z teorii.
- Trzeba zaliczyć minimum 20 godzin jazdy szkoleniowej pod okiem instruktora i zdać tzw. praktyczny egzamin wewnętrzny.
- Trzeba zdać egzamin państwowy w wojewódzkim ośrodku ruchu drogowego. Egzamin teoretyczny (test komputerowy) obejmuje znajomość przepisów ruchu drogowego. Egzamin praktyczny to kilka losowanych manewrów na placu (z m.in. jazdy do tyłu po łuku, wjazdu do garażu przodem ukośnie, wjazdu do garażu tyłem pod kątem 90 stopni, parkowania równolegle tyłem, ruszania pod górę i tzw. zawracania "na trzy") oraz jazda po mieście.
- Należy złożyć w Wojewódzkim Ośrodku Ruchu Drogowego następujące dokumenty:
- wniosek o wydanie prawa jazdy,
- orzeczenie lekarskie (wydane przez lekarza uprawnionego do badania kierowców),
- dowód osobisty lub tymczasowy dowód osobisty,
- zaświadczenie o ukończeniu kursu,
- zdjęcie formatu 3,5x4,5 cm (podpisane na odwrocie),
- dowód uiszczenia stosownych opłat,
- zgodę rodziców lub opiekuna dla osób, które nie ukończyły 18 lat.
Prawa jazdy nie uzyska osoba, u której w wyniku badania lekarskiego stwierdzono aktywną formę uzależnienia od alkoholu lub środków o podobnym działaniu, a także osoba, w stosunku do której orzeczony został (przez sąd lub inny właściwy organ) zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych. Kurs można rozpocząć 3 miesiące przed ukończeniem wymaganego wieku.
Kursy i szkoleniaSzkolenie osób ubiegających się o prawo jazdy obejmuje:
- szkolenie podstawowe - przed przystąpieniem po raz pierwszy do egzaminu państwowego w zakresie określonej kategorii prawa jazdy;
- szkolenie dodatkowe - każdorazowo po trzykrotnym uzyskaniu negatywnego wyniku z części teoretycznej lub praktycznej egzaminu praktycznego.
Od osób ubiegających się o prawo jazdy kat. B lub B1 nie wymaga się ukończenia szkolenia podstawowego, jeżeli posiadają prawo jazdy kat. C lub D. Szkolenia kandydatów na kierowców organizują ośrodki szkolenia w formie kursów, uwzględniających przewidziany przepisami program, oraz szkoły - w formie uwzględniającej w programie co najmniej zakres kursu.
Szkolenie w zakresie najpopularniejszej kategorii B może rozpocząć osoba, która jest w odpowiednim, wymaganym przepisami wieku, uzyskała w wyniku badania lekarskiego orzeczenie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami i posiada zgodę rodziców lub opiekuna (jeżeli nie ukończyła 18 lat). O tym, czy kandydat na kierowcę spełnia odpowiednie wymogi, decyduje przedstawiciel ośrodka szkolenia lub szkoły.
Liczbę godzin zajęć teoretycznych i praktycznych dla każdej osoby podlegającej szkoleniu podstawowemu ustala indywidualnie prowadzący nauczanie, czyli instruktor. Dla zajęć teoretycznych nie może to być mniej niż 10 godzin w zakresie jednej z kategorii prawa jazdy. Dla zajęć praktycznych nie może być ona mniejsza niż:
- 10 - w przypadku kategorii A1 lub A
- 15 - w przypadku kategorii B1, B+E lub C1
- 20 - w przypadku kategorii B, C, T, C1+E lub D1+E
- 25 - w przypadku kategorii C+E lub D+E
- 30 - w przypadku kategorii D1 oraz kategorii D, dla posiadaczy kat.C
- 40 - w przypadku kategorii D
Wymagania wobec absolwenta kursu na prawo jazdyW przepisach określono bardzo dokładnie, jakimi umiejętnościami musi się wykazać absolwent kursu na prawo jazdy. Powinien on:
1. dać dowód znajomości i dobrego zrozumienia:
- zachowania ostrożności i właściwej postawy w stosunku do innych uczestników ruchu drogowego,
- zasad zachowane bezpiecznych odległości pomiędzy pojazdami, przy uwzględnieniu jazdy w różnych warunkach atmosferycznych i po różnych nawierzchniach jezdni,
- wpływu na funkcje percepcyjne, podejmowane decyzje, czas reakcji lub zmianę zachowania kierującego pojazdem, m.in. alkoholu lub innego, podobnie działającego środka, wahań stanu emocjonalnego czy zmęczenia,
- zagrożeń związanych z niedoświadczeniem innych uczestników ruchu drogowego, najbardziej podatnych na ryzyko takich osób, jak dzieci, piesi, rowerzyści lub osoby o ograniczonej swobodzie ruchu,
- zagrożeń związanych z ruchem drogowym i prowadzeniem różnego rodzaju pojazdów w różnych warunkach widoczności,
- zasad korzystania z wyposażenia pojazdu związanego z zapewnieniem bezpiecznej jazdy,
- zasad użytkowania pojazdu, przewozu osób i ładunków z uwzględnieniem ochrony środowiska,
- zasad ruchu drogowego oraz przepisów odnoszących się do dokumentów, uprawniających do kierowania i używania pojazdu,
- zasad postępowania w razie uczestniczenia w wypadku drogowym oraz zasad udzielania pomocy ofiarom wypadków,
- zadań i kryteriów oceny obowiązujących na egzaminie państwowym;
2. posiadać umiejętności:
- Przygotowanie się do jazdy,
- używania mechanizmów sterowania pojazdem,
- zajmowania właściwej pozycji na drodze - w czasie jazdy i postoju,
- bezpiecznego wykonywania wszelkich manewrów, występujących w różnych sytuacjach drogowych,
- przewidywania rzeczywistych lub potencjalnych zagrożeń na drodze,
- skutecznego reagowania w przypadku powstania rzeczywistego zagrożenia,
- jazdy z prędkością nie utrudniającą ruchu i dostosowana do warunków ruchu.
- jazdy z zachowaniem obowiązujących przepisów ruchu drogowego,
- wykonywania podstawowych czynności kontrolno-obsługowych tych mechanizmów i urządzeń pojazdu, które mają bezpośredni wpływ na bezpieczną jazdę,
- podejmowania działań w zakresie udzielania przedlekarskiej pomocy ofiarom wypadków drogowych.
Dokumenty Osoba ubiegająca się o wydanie prawa jazdy za pośrednictwem ośrodka szkolenia, musi złożyć w ośrodku następujące dokumenty:
- podanie o wydanie prawa jazdy (druk) i dowód wniesienia opłaty za egzamin
- zaświadczenie o ukończeniu odpowiedniego rodzaju szkolenia
- orzeczenie lekarskie, stwierdzające brak przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami
- pisemną zgodę rodziców lub opiekuna, jeżeli osoba nie ukończyła 18 lat
- zaświadczenie o odbywaniu zasadniczej służby wojskowej,, jeżeli jest żołnierzem ubiegającym się o prawo jazdy kat. D lub D1, który nie ukończył 21 lat
- fotografię (bez nakrycia głowy), nie podklejoną, o wymiarach 3,5x4,5 cm (z wpisanym na odwrocie imieniem i nazwiskiem)
- zamówienie wraz z wzorem swojego podpisu, jeżeli ubiega się o wydanie prawa jazdy oraz opłatę za wydanie prawa jazdy (55 zł) - po zaliczonym egzaminie praktycznym.
Przy składaniu dokumentów oraz zapisywaniu się na egzamin państwowy należy okazać dokument tożsamości, którym jest: dowód osobisty, tymczasowy dowód osobisty (w przypadku osób, które nie ukończyły 18. roku życia), karta stałego pobytu, paszport (wraz z zaświadczeniem o nadanym numerze PESEL oraz miejscu stałego zameldowania).
Egzamin teoretyczny i praktycznyEgzamin teoretyczny przeprowadzany jest za pomocą komputera zliczającego poprawne i błędne odpowiedzi osoby biorącej udział w teście. Ważność egzaminu teoretycznego wynosi 6 miesięcy.
Egzamin praktyczny składa się z dwóch części i polega na:
1) wykonaniu na placu manewrowym zadań, zgodnie z techniką kierowania pojazdem oraz podanymi kryteriami (zadania losowane przez jednego z adeptów na prawo jazdy);
2) wykonaniu w ruchu drogowym programu egzaminacyjnego w czasie nie mniejszym niż 25 min., zgodnie z przepisami ruchu drogowego i techniką kierowania pojazdem.
Osoba egzaminowana uzyskuje pozytywny wynik egzaminu, jeżeli poprawnie wykona zadania na placu manewrowym i w ruchu drogowym. Wynik jest negatywny, jeżeli egzaminowany:
- dwukrotnie nieprawidłowo wykona to samo zadanie egzaminacyjne,
- nie panuje w wystarczającym stopniu nad pojazdem,
- jazda egzaminacyjna zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego.
W drugim i trzecim przypadku egzaminator przerywa egzamin.
Przy ocenianiu kwalifikacji egzaminator zwraca szczególną uwagę na:
- sposób wykonywania manewrów na drodze,
- zachowanie wobec innych uczestników ruchu drogowego,
- umiejętność oceny potencjalnych lub rzeczywistych zagrożeń na drodze,
- skuteczność reagowania w przypadku powstania zagrożenia,
- dynamikę i kulturę jazdy,
- sposób używania mechanizmów sterowania pojazdem.
Zobacz również:
Kategorie praw jazdy
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy